Wszystko zaczyna się w jelitach. Dlaczego prawidłowe trawienie jest tak ważne dla naszego zdrowia?

Nasze zdrowie w głównej mierze jest zależne od tego co spożywamy, w jaki sposób konsumujemy posiłki, jak długo śpimy, a także od poziomu stresu czy środowiska, w którym na co dzień żyjemy. Niewłaściwa dieta jest głównym czynnikiem rozwoju wielu chorób cywilizacyjnych takich jak otyłość, , choroby serca, cukrzyca typu 2, alergie, zdarza się że jest przyczyną artrozy (zwyrodnieniowego zapalenia stawów), a ponadto większość zmian nowotworowych można powiązać z nieodpowiednią jakością pożywienia, braku ruchu, zanieczyszczeniem środowiska, czy stosowania używek takich jak alkohol czy palenie papierosów.

Nasz układ pokarmowy odpowiada aż za 70% odporności organizmu, stanowi pierwszą linię frontu w walce z infekcjami i szkodliwymi patogenami. Właśnie dlatego też w ostatnich latach zaczęto powszechnie uważać, że większość chorób zaczyna się jelitach.

Jeśli nasze procesy trawienne działają prawidłowo, a do organizmu dostarczamy zbilansowane i zdrowe posiłki, to obserwujemy pozytywne efekty, w postaci lepszego samopoczucia, dobrej jakości snu, braku apatii i czy zmęczenia. W badaniach dowiedziono, że jedną z przyczyn depresji są zaburzenia funkcjonowania układu trawiennego. Neuroprzekaźniki przesyłają do mózgu sygnały, od których zależne jest koncentracja, dobra pamięć, czy też dobry humor i zadowolenie z życia. W jelitach, dzięki metabolizmowi mikrobioty, powstaje wiele neuroprzekaźników, w tym m.in. aż 90% hormonu szczęścia, serotoniny. Podobnie powstaje tam istotna ilość melatoniny odpowiedzialnej za prawidłowy i zdrowy sen.

Jak powszechnie wiadomo, jelita to najdłuższy odcinek układu pokarmowego, jego długość wynosi około 8 metrów. Jelito cienkie rozpoczyna się u ujścia żołądka, a kolejny odcinek, jelito grube, kończy się odbytem. W jelitach odbywa się trawienie pokarmu, wchłanianie substancji odżywczych, odzyskiwanie wody, formowanie i wydalenie y stolca.
Ze względu na swoją funkcję jelita narażone są na dużą ilość procesów chorobowych, procesy zapalne, zmiany o podłożu genetycznym czy immunologicznym oraz zmiany nowotworowe. Mogę one mieć uciążliwe objawy i stanowić zagrożenie dla zdrowia. Do nieznaczących wzdęć, lekkich rozwolnień, czy intensywniejszego wydalania gazów, jesteśmy dość przyzwyczajeni i często nie wiążemy ich bezpośrednio ze stanem naszego zdrowia i dietą.

Fizjologicznie prawidłowe trawienie to proces skomplikowany i kompleksowy. Wszystkie części naszego układu trawiennego mają w nim swoją funkcję do wykonania, a ponadto przebieg poszczególnych etapów procesu trawienia jest ściśle ze sobą powiązany. Na przykład, gdy nie będziemy dokładnie gryźć i rozdrabniać pokarmu w jamie ustnej, nasze soki żołądkowe nie dotrą do struktury pożywienia, przez co duże kawałki trafią do jelit i zostaną jedynie częściowo strawione w jelicie cienkim. Może to skutkować wzmożoną fermentacją treści pokarmowej w jelicie grubym, co w efekcie może powodować intensywne wzdęcia i wzmożoną produkcję gazów. Zaburzenia flory bakteryjnej mogą być przyczyną bólów brzucha, zatwardzeń, biegunek. Zakłócenie jej równowagi powoduje, że organizm nie jest w stanie bronić się przed wirusami i bakteriami, które znajdują się w otaczającym nas środowisku, przez co jesteśmy mniej odporni na różnego rodzaju infekcje.
Ponieważ nasz układ trawienny to struktura bardzo indywidualna, do różnych zaburzeń funkcjonowania flory bakteryjnej, prowadzą indywidualne, zachowania, nawyki żywieniowe i dietetyczne.
Bakterie jelitowe dbają o nasze dobre trawienie, wytwarzają m.in witaminę K, chronią przed alergenami, patogenami. W naszych jelitach mamy ok. 2,0 kg bakterii i dodatkowo jest ich między 500 a,1000 gatunków*, a cześć z nich jeszcze nie jest dobrze poznana.
Fizjologiczny stan jelit powiązany jest z, że mikrobiotą, która jest w równowadze. Zbyt duża ilość „złych” bakterii może prowadzić do nieszczelność jelit i wszystkich związanych z tym negatywnych konsekwencji.

By dbać o dobre funkcjonowanie naszych jelit musimy zadbać o obecność w naszej diecie produktów jak najmniej przetworzonych, , bez sztucznych dodatków, należy ją wzbogacać w kiszonki przede wszystkim kapusta, ogórki) produkty mleczne fermentowane (kefiry, jogurty, zsiadłe mleko, maślanka) Można również wspomagać się probiotykami przywracającymi równowagę bakteryjną, szczególnie zalecane w trakcie antybiotykoterapii.
O stan naszych jelit możemy dbać poprzez właściwą dietę, ruch fizyczny i dbałość o kondycje psychiczną, dzięki temu cały nasz organizm będzie funkcjonował fizjologicznie. Zwiększy się również nasza odporność na zachorowania bakteryjne i wirusowe, a co za tym idzie wyraźnie poprawi nam się jakość i komfort życia.

*Jakub Gołąb, Marek Jakóbisiak, Witold Lasek, Tomasz Stokłosa: Immunologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007