Problemy jelitowe, wspomaganie pracy jelit

Wspomaganie pracy jelit – dlaczego maślan sodu jest skuteczny?

Jelita są jednym z najważniejszych narządów ludzkiego organizmu, gdyż odpowiadają za proces trawienia pokarmów, których energia i składniki odżywcze odżywiają i budują nasz organizm. Z tego powodu tak ważne jest, aby prawidłowo funkcjonowały i spełniały swoją rolę. Jednak często poprzez brak zbilansowanej diety, nieodpowiedni styl życia lub występujące jednostki chorobowe oraz problemy jelitowe wymagają wsparcia np. w postaci odpowiedniej suplementacji. Coraz liczniejsze doniesienia naukowe informują, iż w poprawie pracy jelit niezwykle istotna staje się rola suplementacji maślanem sodu.

Znaczenie prawidłowego funkcjonowania jelit dla zdrowia i odżywienia organizmu

W jelitach zachodzą kluczowe dla stanu odżywienia procesy, jak przede wszystkim trawienie i wchłanianie makroskładników, witamin, soli mineralnych i wody, dlatego jako dietetycy musimy szczególnie zadbać o to, aby ich funkcjonowanie przebiegało prawidłowo. Jest to istotny aspekt, ponieważ białka, tłuszcze i węglowodany są źródłem energetycznym dla ustroju i materiałem budulcowym, a witaminy i składniki mineralne pełnią szereg funkcji w prawidłowym funkcjonowaniu naszego organizmu.
W przypadku nieprawidłowego funkcjonowania jelit w łatwy sposób dochodzi do np.: niedoborów pokarmowych i niedożywienia organizmu. Trzeba również pamiętać, że to w jelitach zlokalizowana jest mikrobiota jelitowa i układ immunologiczny z nią związany (GALT – z ang. Gut Associated Lymphoid Tissue). W jelicie grubym dzięki bakteriom fermentującym błonnik produkowany jest kwas masłowy, który wspomaga także integralność bariery jelitowej oraz zmniejsza stany zapalne i moduluje odpowiedź immunologiczną w jelitach. W wyniku nieodpowiednio zbilansowanej diety i zbyt małej podaży błonnika pokarmowego, chorób zapalnych jelit np.: zespół Leśniowskiego-Crohna lub zespół jelita drażliwego (IBS), czy zastosowanej antybiotykoterapii, mikrobiota jelitowa może produkować kwas masłowy w niewystarczającej ilości, co będzie negatywnie wpływać na stan zdrowia jelit. Wszystkie te czynniki mogą negatywnie wpływać na funkcjonowanie jelit (1–4).

Maślan sodu, czyli sól sodowa kwasu masłowego to jeden z głównych krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA). Ma istotny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie przewodu pokarmowego i ma działanie przeciwzapalne oraz immunomodulacyjne. Obecnie jest przedmiotem licznych badań klinicznych, które potwierdzają jego wszechstronny potencjał terapeutyczny, jednak dalsze badania są potrzebne, aby w pełni zrozumieć jego długoterminowy wpływ i optymalne dawki (5,6).

Problemy Jelitowe – Jak wspierać jelita

Wsparcie pracy jelit przez maślan sodu wynika z jego funkcji:

• Jest to główne źródło energii dla komórek nabłonka jelitowego (kolonocytów i enterocytów). Maślan sodu jest niezbędny dla ich prawidłowej regeneracji i proliferacji. Wpływa na integralność bariery jelitowej, tym samym zapobiegając przepuszczalności jelit oraz zapewniając odpowiednią absorpcję składników odżywczych pochodzących z pożywienia (5,7);
• Ma działanie przeciwzapalne, redukując poziom markerów zapalnych, cytokin, takich jak TNF-α i IL-6 w jelitach, tym samym korzystnie wpływając na leczenie chorób zapalnych jelit, m.in. wrzodziejące zapalenie jelita grubego, czy choroba Leśniowskiego-Crohna (4);
• Moduluje pracę układu odpornościowego zlokalizowanego w jelitach, szczególnie wspierając funkcje makrofagów i wspomagając regulację odpowiedzi immunologicznej ustroju, dzięki jego roli w produkcji cytokiny IL-10;
• Zwiększa liczebność korzystnych bakterii mikrobioty jelitowej, a w szczególności Faecalibacterium prausnitzii poprawiając stan mikrobiomu (8).

Maślan sodu ma  zastosowanie we wsparciu żywieniowym w chorobach zapalnych jelit, IBS, może być także elementem prewencji raka jelita grubego w przypadku stosowania diety ubogiej w błonnik (8).

Jego niedobór może powodować problemy jelitowe, nasilenie się chorób jelit, nieprawidłowy skład mikrobiomu, pogorszenie funkcjonowania układu immunologicznego, czy indukowanie stanu zapalnego w jelitach.

Maślan sodu Suplementacja

Uwzględniając wszystkie doniesienia naukowe o zastosowaniu i pozytywnym wpływie maślanu sodu na organizm człowieka, a w szczególności funkcjonowanie i prawidłową pracę jelit zasadnym wydaje się być jego suplementacja w przypadku wystąpienia objawów jelitowych takich, jak biegunka, zaparcia, wzdęcia, bóle brzucha oraz w przypadku zdiagnozowanych chorób zapalnych jelit.

Podsumowanie

Maślan sodu jest efektywnym środkiem wspomagającym pracę jelit, szczególnie w przypadku problemów jelitowych, dzięki swojej zdolności do dostarczania energii komórkom nabłonka, poprawy integralności bariery jelitowej, działania przeciwzapalnego, wspierania zdrowia mikrobiomu oraz modulacji odpowiedzi immunologicznej. Jego potencjał w prewencji chorób jelitowych, ale też pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne powoduje, że jest to obiecujący suplement diety.

1.         Canani RB, Costanzo MD, Leone L, Pedata M, Meli R, Calignano A. Potential beneficial effects of butyrate in intestinal and extraintestinal diseases. World J Gastroenterol WJG. 28 marzec 2011;17(12):1519–28.
2.         Singh V, Lee G, Son H, Koh H, Kim ES, Unno T, i in. Butyrate producers, “The Sentinel of Gut”: Their intestinal significance with and beyond butyrate, and prospective use as microbial therapeutics. Front Microbiol [Internet]. 12 styczeń 2023 [cytowane 8 październik 2024];13. Dostępne na: https://www.frontiersin.org/journals/microbiology/articles/10.3389/fmicb.2022.1103836/full
3.         Wieser H, Koehler P, Konitzer K. Celiac Disease and Gluten: Multidisciplinary Challenges and Opportunities. Celiac Disease and Gluten: Multidisciplinary Challenges and Opportunities. 2014. 1 s.
4.         Gut Microbial Metabolite Butyrate and Its Therapeutic Role in Inflammatory Bowel Disease: A Literature Review [Internet]. [cytowane 8 październik 2024]. Dostępne na: https://www.mdpi.com/2072-6643/15/10/2275
5.         Facchin S, Calgaro M, Pandolfo M, De Barba C, Barberio B, Zingone F, i in. P859 Sodium Butyrate supplementation significantly improved clinical outcomes and quality of life in patients with Crohn’s Disease – results from a randomized placebo-controlled study. J Crohns Colitis. 1 styczeń 2024;18(Supplement_1):i1590–1.
6.         Berni Canani R, Di Costanzo M, Leone L. The epigenetic effects of butyrate: potential therapeutic implications for clinical practice. Clin Epigenetics. 27 luty 2012;4(1):4.
7.         Mohamed Elfadil O, Mundi MS, Abdelmagid MG, Patel A, Patel N, Martindale R. Butyrate: More Than a Short Chain Fatty Acid. Curr Nutr Rep. 1 czerwiec 2023;12(2):255–62.
8.         Cheng J, Zhou J. Unraveling the gut health puzzle: exploring the mechanisms of butyrate and the potential of High-Amylose Maize Starch Butyrate (HAMSB) in alleviating colorectal disturbances. Front Nutr [Internet]. 18 styczeń 2024 [cytowane 8 październik 2024];11. Dostępne na: https://www.frontiersin.org/journals/nutrition/articles/10.3389/fnut.2024.1285169/full